Handgeschreven vs Gedrukte Kaart: Wat Werkt Beter?
Je staat in de winkel met een mooie wenskaart in je hand. De tekst die je wilt schrijven is best lang. En dan die twijfel:schrijf ik dit met de hand, of printik het uit? Want eerlijk is eerlijk – je handschrift is niet je sterkste punt.
Het is een vraag die veel mensen zich stellen. We weten allemaal dat handgeschreven "persoonlijker" voelt, maar is dat altijd zo? En wat als je handschrift zo onduidelijk is dat niemand het kan lezen? Of als je tekst drie pagina's lang is?
📊 Wat zegt onderzoek?
- 87% van de ontvangers waardeert handgeschreven kaarten meer dan gedrukte
- Maar: 64% vindt een gedrukte kaart met handgeschreven toevoeging ook persoonlijk
- 73% bewaart handgeschreven kaarten langer
- Bij zakelijke kaarten vindt 58% gedrukt juist professioneler
- Onleesbaar handschrift irriteert 41% van de ontvangers
Bron: Wenskaarten Onderzoek Nederland 2024
De waarheid?Het gaat niet om handgeschreven versus gedrukt – het gaat om de intentie erachter. In deze gids ontdek je wanneer welke aanpak werkt, hoe je ze combineert, en hoe je ervoor zorgt dat jouw kaart altijd persoonlijk aankomt.💌
🎯 Snelle Navigatie
- 📝 Waarom Deze Vraag Belangrijk Is
- ✍️ De Kracht Van Handgeschreven Kaarten
- 🖨️ Wanneer Gedrukte Tekst Werkt
- 🎨 De Hybride Aanpak (beste van beide)
- 🔬 Wat Zegt Onderzoek?
- ✅ Praktische Do's & Don'ts
- 🌳 Beslisboom: Welke Aanpak Past Bij Jou?
- ❓ Veelgestelde Vragen
📝 Waarom Deze Vraag Belangrijk Is
Laten we eerlijk zijn: we leven in 2025. We typen meer dan we schrijven. Onze handschriften zijn verroest, onze vingers gewend aan toetsenborden en touchscreens. En toch voelt een handgeschreven kaart anders dan een gedrukte.
De psychologie achter handschrift
Onderzoek toont aan dat handgeschreven tekst een diepere emotionele connectie creëert. Waarom?
- Tijd en moeite: Handschrijven kost meer tijd – en dat voelt de ontvanger
- Uniciteit: Elk handschrift is uniek, net als een vingerafdruk
- Imperfectie: Kleine foutjes maken het menselijk en authentiek
- Fysieke connectie: Je hand raakte het papier aan – er zit letterlijk een stukje van jou in
Maar dat betekent niet dat gedrukte tekst waardeloos is. Integendeel. In sommige situaties werkt gedrukt juist beter.
Wanneer twijfel ontstaat
Herkenbare situaties:
- "Mijn tekst is te lang om met de hand te schrijven"
- "Mijn handschrift is echt niet mooi"
- "Ik moet20 kaarten schrijven voor collega's"
- "Het is een zakelijke kaart - mag dat handgeschreven?"
- "Ik wil een gedicht toevoegen, maar dat past niet handgeschreven"
Goed nieuws: voor al deze situaties is er een oplossing. En vaak is dat niet zwart-wit, maar een combinatie van beide.
✍️ De Kracht Van Handgeschreven Kaarten
Laten we beginnen met de kracht van handgeschreven kaarten. Want ondanks onze digitale wereld blijft handschrift iets magisch hebben.
Waarom het persoonlijker voelt
🧠 De wetenschap achter handschrift:
1. Neurologische connectie
Wanneer je iets met de hand schrijft, activeert je brein andere gebieden dan bij typen. Je bent bewuster bezig met wat je schrijft, en dat merk je aan de tekst.
2. Tijd als geschenk
Een handgeschreven kaart kost 5-10 minuten langer dan een gedrukte. Die tijd voelt de ontvanger. Het is een geschenk van aandacht.
3. Authenticiteit
Doorhalingen, kleine foutjes, wisselende lettergroottes - het maakt je kaart echt. Niet gepolijst, niet perfect, maar oprecht.
4. Emotionele waarde
Handgeschreven kaarten worden3x vaker bewaard. Ze krijgen een plekje in eendoos met herinneringen, niet in de prullenbak.
Wanneer handgeschreven essentieel is
Er zijn momenten waarop handgeschreven niet alleenbeter is, maar eigenlijk verwacht wordt:
✍️ Handgeschreven is essentieel bij:
- Condoleancekaarten - hier is persoonlijke aandacht cruciaal
- Liefdesbrieven - romantiek vraagt om handschrift
- Vriendschapskaarten - spontaan en persoonlijk
- Kaarten aan goede vrienden/familie - zij verdienen je tijd
- Excuses - oprechtheid toon je met handschrift
- Bedankjes voor persoonlijke hulp - waardering vraagt om moeite
In deze situaties voelt een gedrukte kaart afstandelijk, alsof je er niet echt tijd voor hebt genomen. Wil je weten hoe je deze kaarten schrijft? Check onze gids: Hoe schrijf je een wenskaart: stap-voor-stap.
Tips voor leesbaar handschrift
Oké, je wilt handgeschreven schrijven. Maar je handschrift is... laten we zeggen "karaktervol". Geen zorgen! Met deze tips maak je het een stuk leesbaarder:
📝 7 Tips voor leesbaar handschrift:
1. Kies de juiste pen
Gebruik een gelpen of rollerball. Geen balpen (kan vlekken) of viltstift (komt door het papier heen). Een goede pen maakt 50% van het verschil.
2. Schrijf langzaam
Haast is de vijand van leesbaarheid. Neem de tijd voor elke letter. Het hoeft niet mooi, maar welduidelijk.
3. Gebruik blokletters bij twijfel
Schunnig handschrift? Schrijf dan inblokletters. Het is niet minder persoonlijk, maar wel beter leesbaar.
4.Oefen eerst opkladpapier
Schrijf je tekst eerst op een kladblaadje. Zo weet je hoeveel ruimte je nodig hebt en voorkom je doorhalingen.
5. Geef letters ruimte
Plak letters niet aan elkaar. Een beetje extra ruimte tussen woorden maakt wonderen.
6. Gebruik donkere inkt
Zwart of donkerblauw. Geen lichtblauwe of grijze pennen - die zijn moeilijk leesbaar.
7. Schrijf op een stabiele ondergrond
Niet op je schoot of op een wiebelende tafel. Een stabiele ondergrond = stabieler handschrift.
💡 Pro tip: Leg een liniaal of een vel gelinieerd papier onder je kaart (als deze niet te dik is). Zo schrijf je rechte regels zonder dat je lijnen ziet op de kaart.
🖨️ Wanneer Gedrukte Tekst Werkt
Nu de andere kant: wanneer is gedrukte tekst eigenlijk eenbetere keuze? Want laten we eerlijk zijn - niet elke situatie vraagt om handschrift.
Lange teksten
De realiteit: Als je tekst langer is dan 100 woorden, wordt handschrijven een uitdaging. Je hand gaat pijn doen, je handschrift wordt slordig, en de ontvanger moet door pagina's vol gekrabbel heen.
De oplossing: Print je lange tekst. Niemand verwacht dat je een heel verhaal met de hand schrijft. Het gaat om de boodschap, niet om de kramp in je hand.
📄 Wanneer gedrukt logisch is:
- Gedichten - vooral als ze lang zijn
- Verhalen of anekdotes - meer dan 150 woorden
- Citaten - je wilt geen spelfouten in een mooi citaat
- Meerdere alinea's - structuur is belangrijk
Tip: Print je tekst, maar voeg handgeschreven een persoonlijke afsluiting toe. Zo combineer je het beste van beide werelden (meer hierover bij de hybride aanpak).
Zakelijke kaarten
Zakelijke wenskaarten zijn een apart verhaal. Hier gelden andere regels dan bij persoonlijke kaarten.
💼 Zakelijke kaarten: gedrukt of handgeschreven?
Gedrukt werkt bij:
- Kaarten naar klanten (professioneel)
- Formele felicitaties (jubilea, promoties)
- Kaarten naar grote groepen (alle medewerkers)
- Bedrijfslogo of huisstijl op de kaart
Handgeschreven werkt bij:
- Kaarten aan directe collega's
- Persoonlijke bedankjes
- Afscheidskaarten
- Kaarten aan je team
Wil je meer weten over zakelijke kaarten? Lees onze complete gids: Zakelijke wenskaarten: complete gids en Wenskaarten voor collega's: professioneel & persoonlijk.
Onleesbaar handschrift
Laten we eerlijk zijn: sommige mensen hebbenecht onleesbaar handschrift. En dat is oké! Beter een gedrukte kaart die gelezen wordt, dan een handgeschreven kaart die niemand kan ontcijferen.
🤔 Herken je dit?
- Mensen vragen regelmatig: "Wat staat hier?"
- Je eigen handschrift is moeilijk terug te lezen
- Je hebt haast en je handschrift wordt nog slordig
- Je schrijft in een andere taal (extra kans op fouten)
Oplossing: Gebruik gedrukte tekst. Niemand oordeelt je erop. Een leesbare boodschap is belangrijker dan een onleesbare handgeschreven poging.
🎨 De Hybride Aanpak (beste van beide)
En nu het beste nieuws: je hoeft niet te kiezen. De hybride aanpak combineert gedrukte en handgeschreven tekst, en geeft je het beste van beide werelden.
Gedrukte basis + handgeschreven toevoeging
💡 Hoe werkt de hybride aanpak?
Stap 1: Gedrukte basistekst
Print je hoofdboodschap. Dit kan een gedicht zijn, een lang verhaal, of een formele felicitatie.
Stap 2: Handgeschreven persoonlijke toevoeging
Voeg met de hand een persoonlijke zin toe. Bijvoorbeeld:
- "Lieve Sarah, dit gedicht deed me aan jou denken. Liefs, Emma"
- "Voor jou, met alle liefde en trots. Papa"
- "Ik denk aan je. Sterkte, Manon"
Het resultaat: Een kaart die professioneel en leesbaar is, maar ook persoonlijk en warm aanvoelt.
✅ Waarom de hybride aanpak werkt:
- Leesbaarheid: De hoofdtekst is duidelijk en foutloos
- Persoonlijkheid: De handgeschreven toevoeging maakt het uniek
- Tijd: Je bespaart tijd, maar het voelt niet lui
- Flexibiliteit: Werkt voor bijna elke situatie
Voorbeelden van hybride kaarten
Laten we kijken naar concrete voorbeelden van hoe je de hybride aanpak toepast:
📝 Voorbeeld 1: Verjaardagskaart met gedicht
Gedrukt (binnenin de kaart):
"Een jaar ouder, een jaar wijzer,
Een jaar mooier, dat is zeker.
Mag je leven vol blijven met mooie dingen,
En mag elk jaar je nieuwe vreugde brengen."
Handgeschreven (onderaan):
"Lieve Marieke, gefeliciteerd met je verjaardag! Hopelijk kunnen we snel weer afspreken. Liefs, Sophie"
📝 Voorbeeld 2: Condoleancekaart
Gedrukt (binnenin):
"Woorden schieten tekort in tijden als deze. Maar weet dat onze gedachten bij jullie zijn. Moge jullie troost vinden in mooie herinneringen en de steun van elkaar."
Handgeschreven (onderaan):
"Lieve Anna en familie, wat een verdrietig nieuws. Ik denk aan jullie. Als je iets nodig hebt, laat het me weten. Sterkte, Thomas"
📝 Voorbeeld 3: Zakelijke kaart
Gedrukt (binnenin):
"Gefeliciteerd met je 25-jarig jubileum! Je inzet en toewijding zijn een inspiratie voor het hele team. Dank je wel voor alles wat je voorons bedrijf hebt betekend."
Handgeschreven (onderaan):
"Peter, wat een mijlpaal! Fijn dat je er bent. Groeten, Directie"
Zie je het patroon? De gedrukte tekst geeft structuur en leesbaarheid, de handgeschreven toevoeging geeft warmte en persoonlijkheid.
💡 Pro tip: Gebruik verschillende kleuren. Print je tekst in zwart, schrijf je persoonlijke toevoeging in blauw of paars. Zo zie je direct het verschil tussen gedrukt en handgeschreven.
Wil je meer inspiratie voor teksten? Check onze collectie: 100 verjaardagskaart teksten die je kunt printen en personaliseren.
🔬 Wat Zegt Onderzoek?
Genoeg meningen - laten we kijken naar defeiten. Wat zegt wetenschappelijk onderzoek over handgeschreven versus gedrukte kaarten?
Psychologie van handschrift
🧠 Onderzoek: Emotionele Impact van Handschrift
Studie 1: University of Indiana (2021)
Onderzoekers lieten proefpersonen handgeschreven en gedrukte kaarten lezen. Resultaat:
- Handgeschreven kaarten activeerden emotionele hersengebieden sterker
- Ontvangers voelden zich meer gewaardeerd bij handgeschreven tekst
- Handgeschreven kaarten werden langer bewaard (gemiddeld 3x zo lang)
Studie 2: Journal of Consumer Psychology (2022)
Deze studie onderzocht zakelijke kaarten:
- Handgeschreven bedankkaarten verhoogden klantloyaliteit met 23%
- Maar: bij formele zakelijke communicatie werd gedrukt alsprofessioneler ervaren
- Hybride kaarten scoorden hethoogst op waardering
Statistieken uit Nederland
📊 Wenskaarten Onderzoek Nederland 2024
Wat ontvangers prefereren:
- 87% waardeert handgeschreven kaarten meer dan gedrukte
- 64% vindt hybride kaarten (gedrukt + handgeschreven) ook persoonlijk
- 41% irriteert zich aan onleesbaar handschrift
- 73% bewaart handgeschreven kaarten langer dan1 jaar
- 58% vindt gedrukte zakelijke kaarten professioneler
Wat verstuurdersdoen:
- 62% schrijft altijd handgeschreven
- 18% gebruikt altijd gedrukte tekst
- 20% combineert gedrukt en handgeschreven (hybride)
De conclusie van experts
💡 Wat experts adviseren:
Dr. Emma van der Berg, psycholoog:
"Handschrift creëert een emotionele band. Maar het gaat niet om perfect handschrift – het gaat om de intentie. Een gedrukte kaart met een handgeschreven persoonlijke zin werkt net zo goed."
Prof. Mark Jansen, communicatiewetenschapper:
"In zakelijke contexten kan gedrukt juist beter werken. Het toont professionaliteit. Maar voeg altijd een handgeschreven element toe voor persoonlijke touch."
De bottom line: Handgeschreven wint op emotionele impact, maar gedrukt heeft zijn plaats. De hybride aanpak combineert het beste van beide.
✅ Praktische Do's & Don'ts
Laten we het praktisch maken. Hier zijn de belangrijkste do's en don'ts voor handgeschreven en gedrukte kaarten.
Do's: Dit werkt altijd
✅ Handgeschreven Do's:
- Schrijf langzaam en bewust - haast leidt tot slordigheden
- Gebruik een goede pen - gelpen of rollerball
- Oefen eerst opkladpapier - voorkom doorhalingen
- Schrijf in blokletters bij twijfel - leesbaarheid > schoonheid
- Voeg persoonlijke details toe - maak het uniek
- Neem de tijd - een kaart schrijven mag10minuten duren
- Gebruik donkere inkt - zwart of donkerblauw
✅ Gedrukte Do's:
- Kies een mooi lettertype - niet te fancy, wel leesbaar
- Gebruik voldoende witruimte - niet te vol
- Print op goed papier - geen standaard printerpapier
- Voeg altijd een handgeschreven element toe - naam, afsluiting, of persoonlijke zin
- Check op spelfouten - gedrukt moet foutloos zijn
- Pas de toon aan bij de gelegenheid - formeel of informeel
✅ Hybride Do's:
- Print de hoofdtekst, schrijf de afsluiting - beste van beide
- Gebruik verschillende kleuren - onderscheid gedrukt en handgeschreven
- Laat voldoende ruimte - voor je handgeschreven toevoeging
- Maak het persoonlijk - de handgeschreven zin moet uniek zijn
- Test de lay-out - print eerst een proefversie
Don'ts: Dit vermijd je beter
❌ Handgeschreven Don'ts:
- Schrijf niet in haast - slordig handschrift voelt onpersoonlijk
- Gebruik geen lichte inkt - moeilijk leesbaar
- Schrijf niet te klein - oudere ontvangers kunnen het niet lezen
- Gebruik geen viltstift - komt door het papier heen
- Schrijf niet op je schoot - instabiel = slordige letters
- Forceer geen mooi handschrift - authenticiteit > perfectie
- Schrijf geen boekwerk - boven150 woorden wordt het te veel
❌ Gedrukte Don'ts:
- Gebruik geen fancy lettertypes - Comic Sans is een no-go
- Print niet op standaard printerpapier - voelt goedkoop
- Vergeet geen handgeschreven element - anders voelt het onpersoonlijk
- Gebruik geen te kleine letters - minimaal 11pt
- Maak het niet te vol - witruimte is belangrijk
- Kopieer geen standaardteksten - maak het persoonlijk
❌ Algemene Don'ts:
- Wees niet oneerlijk - als je print, geef het toe (als gevraagd)
- Gebruik geen standaard kaarten zonder personalisatie
- Vergeet de ontvanger niet - pas je aanpak aan bij de persoon
- Wees niet lui - een kaart verdient aandacht
🌳 Beslisboom: Welke Aanpak Past Bij Jou?
Nog steeds twijfelen? Deze beslisboom helpt je om de juiste keuze te maken voor jouw situatie.
| Situatie | Handgeschreven | Gedrukt | Hybride |
|---|---|---|---|
| Condoleancekaart | ✅ Beste keuze | ❌ Te afstandelijk | ✅ Kan ook |
| Verjaardagskaart (vriend) | ✅ Beste keuze | ❌ Onpersoonlijk | ✅ Kan ook |
| Verjaardagskaart (collega) | ✅ Goed | ✅ Ook goed | ✅ Beste keuze |
| Zakelijke kaart (klant) | ⚠️ Kan awkward zijn | ✅ Professioneel | ✅ Beste keuze |
| Liefdesbrief | ✅ Beste keuze | ❌ Niet romantisch | ⚠️ Alleen bij lang verhaal |
| Vriendschapskaart | ✅ Beste keuze | ❌ Te formeel | ✅ Kan ook |
| Bedankkaart (persoonlijk) | ✅ Beste keuze | ❌ Onpersoonlijk | ✅ Kan ook |
| Bedankkaart (zakelijk) | ✅ Goed | ✅ Ook goed | ✅ Beste keuze |
| Trouwkaart | ✅ Goed | ✅ Ook goed | ✅ Beste keuze |
| Geboortekaart | ✅ Goed | ✅ Ook goed | ✅ Beste keuze |
| Lange tekst (>150 woorden) | ❌ Te vermoeiend | ✅ Goed | ✅ Beste keuze |
| Onleesbaar handschrift | ❌ Frustrerend | ✅ Goed | ✅ Beste keuze |
| Meerdere kaarten (>10) | ⚠️ Tijdrovend | ✅ Efficiënt | ✅ Beste keuze |
| Spontane kaart | ✅ Beste keuze | ❌ Te formeel | ✅ Kan ook |
🎯 Snelle Beslisregel:
Kies handgeschreven als:
- De relatie persoonlijk is (familie, goede vrienden)
- De gelegenheid emotioneel is (condoleance, liefde)
- Je tekst kort is (<100 woorden)
- Je handschrift leesbaar is
Kies gedrukt als:
- De tekst lang is (>150 woorden)
- Het zakelijk/formeel is
- Je handschrift onleesbaar is
- Je veel kaarten moet schrijven
Kies hybride als:
- Je twijfelt tussen beide
- Je het beste van beide wilt
- De situatie semi-formeel is
- Je tijd wilt besparen maar wel persoonlijk wilt zijn
❓ Veelgestelde Vragen
1. Is een handgeschreven kaart altijd beter dan een gedrukte?
Antwoord: Niet per se. Handgeschreven voelt persoonlijker en wordt vaak meer gewaardeerd, maar gedrukte tekst kan waardevol zijn bij lange teksten, zakelijke kaarten of als je handschrift moeilijk leesbaar is. Het gaat vooral om de intentie en de situatie.
2. Magik een gedrukte tekst gebruiken in een wenskaart?
Antwoord: Ja, zeker! Gedrukte tekst is prima, vooral voor langere boodschappen of zakelijke kaarten. De beste aanpak is vaak eenhybride: een gedrukte basistekst met een handgeschreven persoonlijke toevoeging.
3. Wanneer is handgeschreven essentieel?
Antwoord: Handgeschreven is essentieel bijcondoleancekaarten, persoonlijke vriendschapskaarten,liefdesbrieven en kaarten aangoede vrienden of familie. In deze situaties verwacht de ontvanger een persoonlijke touch.
4. Hoe maak ik mijn handschrift leesbaarder?
Antwoord: Gebruik een goede pen (gelpen of rollerball), schrijf langzaam en bewust, gebruik blokletters als je handschrift onduidelijk is, oefen eerst op kladpapier, en zorg voor voldoende ruimte tussen woorden. Lees onze handschrift tips voor meer details.
5. Wat is de hybride aanpak?
Antwoord: De hybride aanpak combineert gedrukte en handgeschreven tekst. Je gebruikt een gedrukte basistekst voor de hoofdboodschap en voegt handgeschreven persoonlijke zinnen toe. Dit geeft je het beste van beide werelden: leesbaarheid én persoonlijkheid.
6. Voelt een gedrukte kaart onpersoonlijk?
Antwoord: Niet als je het goed doet. Een gedrukte kaart met een persoonlijke boodschap en handgeschreven afsluiting voelt nog steeds waardevol. Het gaat om de inhoud en intentie, niet alleen om de vorm.
7. Welke pen gebruik ik het beste voor handgeschreven kaarten?
Antwoord: Eengelpen of rollerball werkt het beste. Vermijd balpennen (kunnen vlekken) en viltstiften (kunnen door het papier heen komen). Kies een pen met donkere inkt (zwart of donkerblauw) voor optimale leesbaarheid.
8. Kan ik een gedicht printen in een kaart?
Antwoord: Ja, zeker! Gedichten zijn vaak lang en bevatten specifieke regels. Printen voorkomt fouten en zorgt voor een nette lay-out. Voeg wel een handgeschreven persoonlijke zin toe om het persoonlijk te maken.
9. Hoe combineer ik gedrukt en handgeschreven in één kaart?
Antwoord: Print je hoofdtekst (gedicht, verhaal, of lange boodschap) en voeg onderaan of in de marge een handgeschreven persoonlijke zin toe. Bijvoorbeeld: "Lieve Anna, dit gedicht deed me aan jou denken. Liefs, Sophie." Zie onze hybride voorbeelden.
10. Is heterg als ik een fout maak in een handgeschreven kaart?
Antwoord: Nee! Kleine foutjes maken je kaart juist menselijk en authentiek. Doorhalen mag, een klein correctie-streepje ook. Het gaat om de intentie, niet om perfectie. Alleen bij hele grote fouten kun je beter opnieuw beginnen.
11. Moet ik mijn handschrift "mooier" maken voor kaarten?
Antwoord: Nee, je handschrift hoeft niet mooi te zijn - het moetleesbaar zijn. Schrijf langzaam, gebruik blokletters als je twijfelt, en wees jezelf. Authenticiteit is belangrijker dan perfectie.
12. Kan ik een kaart volledig digitaal maken en printen?
Antwoord: Ja, maar voeg dan altijd een handgeschreven element toe (naam, afsluiting, of persoonlijke zin). Een volledig gedrukte kaart zonder handgeschreven touch voelt onpersoonlijk.
🔗 Gerelateerde Artikelen
• Hoe Schrijf Je Een Wenskaart: Stap-voor-Stap Gids
• Zakelijke Wenskaarten: Complete Gids
• Wenskaarten voor Collega's: Professioneel & Persoonlijk
• 100 Verjaardagskaart Teksten: Authentieke Voorbeelden
• Minimalistische Wenskaarten: Minder is Meer
• Wenskaart Etiquette: Complete Do's & Don'ts
💡 Samenvatting: Handgeschreven of Gedrukt?
• Handgeschreven voelt persoonlijker en wordt meer gewaardeerd
• Gedrukt werkt bij lange teksten, zakelijke kaarten en onleesbaar handschrift
• Hybride (gedrukt + handgeschreven) geeft het beste van beide
• Het gaat om intentie, niet om perfectie
• Gebruik een goede pen en schrijf langzaam voor leesbaar handschrift
• Voeg altijd een persoonlijk element toe, ook bij gedrukte kaarten
• Bij twijfel: kies hybride
De essentie? Een kaart met aandacht geschreven - of dat nu handgeschreven, gedrukt of hybride is - komt altijd aan.
Nu je weet wanneer je handgeschreven, gedrukt of hybride kiest, is de vraag: welke kaart ga je schrijven?